نظافت، همیشه شغل دشواری بوده است؛ این کار نیاز به قدرت جسمانی، نظم و دقت، سختکوشی و توجه به جزئیات دارد که البته زمان‌بر، خسته‌کننده و تکراری است و به همین دلیل برای این شغل نیروهای کمکی به بازار آمده‌اند. در سال‌های اخیر، راهکارهایی با تکنولوژی پیشرفته در قالب روبات‌ها، سیستم‌های حس‌گر و تجهیزات دیجیتالی با هدف کمک به کارکنان بخش نظافت به بازار آمده‌اند؛ اما نحوه فعالیت یک کارمند بخش نظافت یک شبه نمی تواند اتفاق بیفتد، چرا که این کارکنان مجبور می شوند در محدوده کاری خود با این تکنولوژی های جدید و پیچیده آشنا شده و با آن‌ها تعامل نیز داشته باشند.

آیا نظافتچی‌ها با آغوش باز از تکنولوژی استقبال می‌کنند یا با احتیاط و سوء‌ظن؟

بعضی از کارکنان بخش نظافت با پذیرش تغییرات تکنولوژی، به خوبی کنار نمی‌آیند.

رافائل ساگولا- مدیر عملیاتی گروه چرچیل، با پذیرفتن این موضوع می‌گوید: «چون درحال حاضر همۀ افراد گوشی هوشمند دارند، شاید خیلی راحت بتوان گفت که به سرعت می توانند خودشان را با اپلیکیشن‌های جدید و راهکارهای دیجیتال وفق ‌دهند؛ اما این‌طور نیست. روبرو شدن کارمندان با فناوری جدید، سطح یکسانی ندارد و این بر عهده کارفرما است که مطمئن شود آن‌ها به درستی آموزش می‌بینند».

با توجه به گفته‌های ساگولا، نظافتچی‌ها تمایلی به تغییر شیوه های کاریِ معمول خود ندارند.. او می‌گوید: «این کارکنان روال ثابتی برای نظافت دارند و بعضی از آن‌ها نگران هستند که استفاده از تکنولوژی به حجم کارشان اضافه کند. اما خیلی ساده، مسئله فقط تغییر ذهنیت آن‌هاست و هنگامی که تکنولوژی اجرا شد، آن‌ها به تدریج از آن استقبال می‌کنند و حتی از سطح جدیدی از تنوع در روزهای کاری‌شان لذت می‌برند».
او معتقد است که کارکنان بخش نظافت در کل با تکنولوژی راحت‌تر خواهند بود. ساگولا می‌گوید: «ما این موضوع را به‌ویژه در برنامه PRISM (برنامه بهداشت محیط کاری‌)مان می‌بینیم. کمی آموزش لازم است اما برای کاربرپسند شدن این برنامه، خیلی فکر کرده‌ایم».

بنابر صحبت‌های دیلان ان جی ترنتزر- مدیرعامل شرکت lionsBot، معرفی تکنولوژی به نظافتچی‌ها همیشه کار راحتی نبوده است. او می‌گوید: «بعضی از کارکنان تحت تأثیر سختی استفاده از بعضی ویژگی‌ها قرار می گیرند و اعتمادی به عملکرد مطمئن نظافت روبات‌ها ندارند. همچنین آن‌ها نسبت به نحوه کمک‌ ماشین‌‌ها به خود تردید دارند، به خصوص وقتی نسل‌های قبلی روبات‌ها به وعده‌هایشان عمل نکردند».
او با بیان این موضوع که، بسیاری از نظافتچی‌ها در ابتدا فکر می‌کنند که برای کار با تجهیزات جدید، به سطح بالایی از مهارت‌های فنی نیاز دارند، معتقد است: «آن‌ها همچنین نگران این موضوع هستند که یادگیری نحوه استفاده از تکنولوژی جدید، بار اضافی را به مشغله‌های دیگرشان بیفزاید».

طبق گفته‌های ان جی ترنتزر، روبات‌های lionsBot با درنظرگرفتن کاربر طراحی شده‌اند. او می‌گوید: «وقتی استفاده از روبات‌ها آسان باشد، کارکنان بخش نظافت به سرعت به آن‌ها عادت می‌کنند و متوجه دستاوردها و بازدهی‌های سریع آن می‌شوند. بیشتر نظافتچی‌ها ظرف دو هفته به راحتی از آن‌ها استفاده می‌کنند».

ترس‌های رایج نظافتچی‌های انسان

او می‌گوید نظافتچی‌های انسان هنوز هم باید روبات‌های lionsBot را هدایت کنند، اما می‌توانند با کمترین تلاش، بالاترین نتیجه را بگیرند. او توضیح می‌دهد: «برای مثال، یک نظافتچی می‌تواند به طور همزمان چندین روبات نظافت را هدایت کند و وظایف تکراری نظافت یک اتاق را از سرش باز کند و به جای آن بر وظایف دقیق‌تری تمرکز کند که روبات‌ها درحال حاضر نمی‌توانند انجام دهند».
بنابر صحبت‌های تیلو اهرنتریخ- مدیر تولید مرکز توانمندی‌های روباتیک کارچر، یکی از ترس‌های رایج در بین کارکنان بخش نظافت این است که روبات‌ها در نهایت کارشان را از آن‌ها می‌گیرند. همچنین بسیاری از آن‌ها نگران این هستند که سیستم‌های دیجیتالی که برای ثبت عملکرد نظافتشان طراحی شده‌اند، ثابت خواهند کرد که روبات‌ها سریع‌تر و مؤثرتر از آن‌ها کار می‌کنند. استفاده از راهکارهای دیجیتال می تواند بر استقلال نظافتچی و انگیزه آن ها تأثیر منفی بگذارد.

ترس از دست دادن امنیت شغلی

او می‌گوید ارزش نظافتچی‌های انسانی باید به طور واضح بیان شود. وقتی که انسان‌ها و روبات‌ها با همدیگر کار می‌کنند، پرستیژ این شغل را ارتقاء می‌دهند، آن را جذاب‌تر می‌کنند و موجب کاهش هزینه کلی نظافت می شوند.
وقتی یک روبات‌ نظافت یکنواخت یک اتاق بزرگ را برعهده بگیرد، کارکنان بخش نظافت می‌توانند روی کارهای پیچیده‌تری تمرکز کنند. در همین حال، اعتبار شغل نظافت بالا می‌رود، چرا که آن‌ها با تکنولوژی‌های پیشرفته کار می‌کنند و همین موضوع انگیزه‌شان را افزایش می‌دهد.

او همچنین معتقد است: این واقعیت که بیشتر مردم یاد گرفته‌اند که چگونه از گوشی‌های هوشمند خود استفاده کنند، اپلیکیشن‌های نظافت را تقریباً در دسترس همه قرار داده است. اما همه تکنولوژی‌ها باید قابل یادگیری و به زبان‌های مختلف در دسترس باشند. این کار به طرز قابل توجهی عامل ترس و آستانه بازدارندگی را کاهش می‌دهد. روبات‌های کارچر، کاربرپسند و قابل یادگیری هستند و اپلیکیشن‌های ترجمه هم دارند.

بنی واندرلیک – مدیرعامل شرکت ساسه، می‌گوید: برخی از کارکنان او در ابتدا نسبت به آشنایی با روبات‌ها ترس داشتند. با این حال، این ترس‌ها دربارۀ امنیت شغلی به سرعت جایگزین درک این موضوع شد که روبات‌ها همکاری بین سیستم‌های نظافت خودکار و انسان‌ها هستند.

این ماشین‌ها بازدهی بالاتر را تسهیل می‌کنند و به کارکنان این امکان را می‌دهند که بر وظایف ارزشمندتری تمرکز کنند، مانند نظافت نقطه‌ای، ضدعفونی و نظافت دستشویی‌ها که هیچ‌کدام را روبات‌ها نمی‌توانند انجام دهند.
بنابر گفته‌های واندرلیک؛ کارگران جوان‌تر در مقایسه با کارکنان مسن‌تر، معمولاً آمادگی بیشتری در پذیرش راهکارهای دیجیتال دارند. تکنولوژی به میزانی پیشرفت کرده است که آن‌ها در تمام طول عمرشان هرگز انتظار چنین چیزی را نداشته‌اند و سرعت تکامل آن هرسال افزایش می‌یابد. همین موضوع کنارآمدن و به‌روز شدن نسل‌های قدیمی‌تر با تکنولوژی‌های جدید را دشوار می‌کند، به خصوص وقتی این تکنولوژی‌ها از سال‌های جوانی‌ بخشی از زندگی آن‌ها نبوده است.

او در ادامه می‌گوید که بیشتر کارکنان به سرعت فواید پیشرفت‌های تکنولوژی را می‌فهمند و خیلی زود متوجه ارزشمندی‌ آن‌ها می‌شوند. ما با ارائه آموزش و پشتیبانی مستمر، فاصله بین راهکارهای کاغذی و دیجیتال را از بین می‌بریم و کارکنان ما احساس قدرت می‌کنند. عده خیلی کمی هستند که به انجام ساعت‌ها کف‌سابی و ثبت تمام جزئیات روزانه کار بر روی کاغذ برمی‌گردند.

شرکت ساسه از روبات‌های همکار استفاده می‌کند و اپلیکیشن خدماتی مخصوص خود را دارد که نظافتچی‌ها را از نیازهای نظافتی از طریق گوشی‌های هوشمند مطلع می‌کند.

آیا تکنولوژی مؤثر است؟

الن گسن – مدیر بازاریابی شرکت آیس (ICE) باور دارد که نکته کلیدی برای یکپارچگی موفق، همکاری با نظافتچی‌ها در محل است. به این شکل، ماشین‌ها بخشی از گروه می‌شوند و به عنوان تهدید یا عملکردی جداگانه درنظر گرفته نمی‌شوند. این کار مستلزم مشارکت کامل تمامی کارکنان است تا بتوانند ارزش واقعی این ماشین‌ها را بسنجند.

گسن می‌گوید: تجهیزات روبات‌های همکار شرکت آیس، برای انجام کارهای تکراری طراحی شده‌اند و اجازه می‌دهند که کارکنان آن‌ها بر کارهای پاک‌سازی و بهداشتی تمرکز کنند. مدل‌های ما بسیار هوشمند هستند و می‌توانند به طور کامل توسط تیم‌های حاضر در محل، هدایت، کنترل و مدیریت شوند.

مدیر عمیلاتی نظافت شرکت پرینسیپل Principle، دیوید سالی، می‌گوید: نظافتچی‌ها فواید راهکارهای هوشمند را درک می‌کنند اما فقط هنگامی که این تکنولوژی مفید واقع شود. اگر استفاده از تکنولوژی آسان باشد و فواید مشخصی را ارائه کند، کارکنان به سرعت و به راحتی از آن استفاده می‌کنند.

برای مثال: یک اپلیکیشن ساده برای تأیید بازرسی‌های PPE و ارزیابی خطر می‌تواند در مقایسه با سیستم‌های قدیمی گزارش کار کاغذی خیلی مفید باشد؛ اما اگر اپلیکیشن خوب کار نکند یا استفاده از آن سخت باشد، فواید گفته شده خنثی می‌شود.

مانند بقیه افراد، او هم متوجه شد که بعضی از کارکنان بخش نظافت در مقابل استفاده از تکنولوژی مقاومت می‌کنند. با این حال تکنولوژی به طور فزاینده‌ای بخشی از زندگی روزمره ما شده است. شرکت نظافت پرینسیپل آموزش کامل استفاده از تکنولوژی‌ها در بخش نظافت را ارائه می‌کند.

مدیر ارتباطات شرکت اسیتی (Essity)، رنه رمیجنسه، می‌گوید: این شرکت هم در ابتدا با بی‌میلی نسبت به استفاده از تکنولوژی‌ها روبه‌رو بود. اول، این تصور وجود داشت که کار با برنامه‌های نظافت دیجیتال از طریق تبلت، زمان خیلی بیشتری می‌برد. برخی از نظافتچی‌ها از تغییر می‌ترسند و از یادگیری وحشت دارند. اما وقتی به شکل مناسبی آموزش ببینند، به سرعت متوجه می‌شوند که این ابزارها برای کمک به آن‌ها، آمده اند نه این‌که جایگزینشان شوند.

رمیجنسه معتقد است: شرکت نظافت ترک ویژن، این امکان را به کارکنان بخش نظافت خود می‌دهد تا نیازهای نظافت را از طریق گوشی هوشمند یا تبلت چک کنند. تکنولوژی، زندگی آن‌ها را آسان‌تر کرده است، چرا که نیاز به بررسی‌های غیرضروری مخازن مایع دستشویی را کاهش می‌دهد و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا جلوی هرگونه شکایتی را بگیرند. دیگر نیازی نیست که آن‌ها از کارشان دست بکشند تا موارد مورد نیاز در دستشویی‌ها را جایگزین کنند و در نتیجه روز کاری‌شان هماهنگ‌تر خواهد بود.

طبق صحبت‌های رمیجنسه، نظافتچی‌ها در کل با راهکارهای هوشمند راحت‌تر هستند. این روزها هر شخصی از کامپیوتر، گوشی هوشمند یا تبلت استفاده می‌کند و همین تجربه کاربری را برای بیشتر نظافتچی‌ها آشناتر می‌کند.

پس رابطه بین انسان‌ها و راهکارهای تکنولوژی چگونه پیشرفت خواهد کرد؟ ترنتزر از شرکت LionsBot اعتقاد دارد که این رابطه نزدیک‌تر و درهم تنیده‌تر خواهد شد. انسان‌ها بیشتر آن وظایفی را انجام خواهند داد که برایشان مناسب‌تر است و کارهای تکراری‌تر را به روبات‌ها واگذار می‌کنند. این رویه تبدیل به روش کار جدیدی می‌شود و روبات‌های دستیار نظافت شخصی برای هر نظافتچی ضروری می‌شوند.

رافائل ساگولا از گروه چرچیل فکر می‌کند که راهکارهای دیجیتال به بخش‌های بیشتری از صنعت نظافت معرفی خواهند شد. پیشرفت در تکنولوژی نقش کاربر را تکمیل و مؤثرتر می‌کند.

همچنین دیوید ساویل از شرکت نظافت پرینسیپل معتقد است که نقش تکنولوژی رشد خواهد کرد. اینکه روبات‌ها به طور کامل جایگزین انسان‌ها شوند، مشخص نیست؛ اما حرکت به سمت کارایی‌های بیشتر ادامه خواهد داشت. با این حال من فکر می‌کنم مشارکت انسانی احتمالاً پررنگ باقی خواهد ماند.

شراکت منحصربه‌فرد

الن گسن از شرکت آیس می‌گوید: نیاز به سطوح بالاتر بازدهی و هزینه‌های کمتر، این صنعت را در آینده جلو می‌برد. ارائه‌دهندگان خدمات تسهیلات باید بدون به خطر انداختن بودجه های مالی، به دستاوردهای بیشتری دست یابند. بنابراین سرمایه‌گذاری در نظافت خودکار برای صنعت نظافت در آینده بسیار ضروری خواهد بود.

تیلو اهرنتریک از شرکت کارچر نیز می‌گوید: انسان‌ها و روبات‌ها به همکاری‌شان ادامه می‌دهند. نظافتچی انسان یک اتاق را می‌بیند، نیاز به نظافت را تشخیص می‌دهد، آن را به بخش‌های مختلف کاری تقسیم می‌کند و برای مشکلات پیش بینی نشده راهکارهایی پیدا می‌کند؛ کارهایی که ماشین‌ها نمی‌توانند انجام دهند. بنابراین، ماشین، به جای این‌که جایگزین انسان باشد، کار او را کامل می‌کند و در آینده این همکاری بیشتر هم خواهد بود».
و بنی واندرلیک از شرکت ساسه می‌گوید: کارکنان بخش نظافت نباید از جایگزینی با روبات‌ها بترسند. او معتقد است: «نظافت خودکار هنوز برای قضاوت و استفاده مؤثر نیازمند کمک نیروی انسانی است. روبات‌ها می‌توانند مشکلات را شناسایی کنند اما برای ارائه راهکار، به کمک انسان نیاز است. بنابراین ما معتقدیم انسان‌ها و هوش مصنوعی همچنان با هم رشد می‌کنند و نقاط ضعف و قوتشان در کنار هم پتانسیل واقعی این همکاری منحصربه‌فرد و مؤثر را تحقق می‌بخشد».