تاریخچه نظافت به هزاران سال قبل برمیگردد. تکنیکها، روشها و نقشهای دخیل در نظافت عمومی خانه از آن زمان بهطور چشمگیری تکامل یافته است. این مقاله سیر تکامل نظافت در طول تاریخ را بررسی می کند. از آغاز تا به امروز.
تمدنهای باستانی (2800 قبل از میلاد)
در سال 2800 قبل از میلاد، بقایای صابونمانند که به داخل ظروف سفالی مربوط به این دوران چسبیده بود، نشان میداد که بابلیهای باستان، صابون و کفصابون بودند. آنها چربی حیوانی را با خاکستر زغال ترکیب کرده و مخلوط حاصل را در ظروف سفالی ذخیره میکردند و صابون هایی ساخته شد که به دلیل سورفکتانتهای طبیعی موجود در چربی حیوانی، کار میکرد.
سورفکتانتها یا عوامل فعال سطحی، کشش سطحی آب را کاهش می دهند تا خاکها را بهتر از بین ببرند.
در روشی مشابه، مصریان از روغن نباتی و نمکهای قلیایی برای ساختن صابون جهت شستن خود و لباسهایشان استفاده میکردند. از سوی دیگر یونانیها ترجیح میدادند خود را توسط ماسه، خاک رس یا خاکستر بشویند. آنها این کار را با استفاده از یک لایه نازک روغن و خراش دادن آن با تیغه فلزی برای حذف سلولهای مرده از بدن خود انجام میدادند.
رومیها با پیروی از مسیر مصریان و بابلیها، با ساختن حمامهای عمومی و ساختن صابون از چربی حیوانی، خاکستر و آب، نظافت را بسیار جدی گرفتند. به طور کلی، به نظر میرسد که نظافت، نقطه کانونی اصلی بیشتر تمدنهای باستانی شناخته شده برای بشریت و تاریخ پاکسازی باشد.
قرون تاریک (500-1500 پس از میلاد)
مرگ سیاه در اواسط دهه 1300 به اروپا و آسیا ضربه زد.
این دوران تاریک، شاهد کاهش چشمگیر استانداردهای بهداشتی بود. خیابانها پر از انواع و اقسام زباله های خانگی بود و سیستم فاضلاب هم وجود نداشت. فقدان دانش مرتبط با بهداشت نامناسب و بیماری، باعث این نگرش در این دوره شد. در نتیجه، این دوره همچنین شاهد ظهور بسیاری از بیماریها بود: اسهال خونی، مالاریا، دیفتری، آنفلوآنزا، حصبه، آبله و جذام که منجر به مرگ و میر بسیاری شد. عجیبتر این است که در دهه 1500، مردم اسکاتلند از ادرار کهنه انسان به عنوان یک ماده تمیزکننده برای لباسها استفاده میکردند.
دوران مدرن اولیه (1500-1700)
هنگامی که دانشمندان در سال 1670 ارتباطی بین بهداشت و دفاع در برابر بیماری برقرار کردند، مردم اهمیت بهداشت را یاد گرفتند و نگرش نسبت به حفظ آن به شدت تغییر کرد. در قرن هفدهم، نظافت نه تنها مرسوم شد، بلکه مد شد. مشخصه دوران مدرن، صنعتی شدن بود و تولیدکنندگان را به تولید صابونهایی سوق داد که به طور گستردهای محبوب شدند و راه را برای روال منظم نظافت خانگی هموار کردند. با این حال، از این موارد به عنوان اقلام لوکس، مالیات گرفته شده و عمدتاً برای ثروتمندان ذخیره میشد.
در اواخر این دوران، در سال 1782، «هنری سیدجیه» اولین حق ثبت اختراع بریتانیایی را برای ماشین لباسشویی که از درامهای چرخان استفاده میکرد، به دست آورد. این ماشین دارای یک قفس با دستهای برای چرخاندن لباسها بود. در داخل، میلههای چوبی لباسهای شسته شده را به این طرف و آن طرف پرتاب میکردند.
اواخر عصر مدرن (1750-پایان جنگ جهانی دوم)
در طول تاریخ نظافت، انقلاب صنعتی تغییرات زیادی را ایجاد کرد. از جمله فرآیند ساخت خاکستر سودا از نمک معمولی در سال 1791. از ترکیب خاکستر سودا با چربی، صابون درست میشود، اما قبلا فقط از خاکستر به دست میآمد. شیمیدانان دیگر، توانستند مواد معطر اضافه کنند و جذابیت صابون را افزایش دهند. سپس صابونسازی تا سال 1850 به یکی از سریعترین صنایع در حال رشد آمریکا تبدیل شد و همچنین در همین زمان بود که اکثر مالیاتهای صابون برداشته شد.
در سال 1907 شرکت کاغذ اسکات اولین دستمال کاغذی را معرفی کرد که برای کمک به جلوگیری از انتشار میکروبهای سرماخوردگی از حولههای پارچهای در توالتهای عمومی طراحی شده بود.
شیمی صابونسازی نیز تا آغاز جنگ جهانی اول که کمبود چربیها و روغنهای حیوانی و گیاهی وجود داشت، ثابت ماند. شیمیدانان مجبور شدند به جای آن از مواد خام، یعنی نفت، برای سنتز مواد شیمیایی استفاده کنند که به طور مشابه کشش سطحی را کاهش می دهد. با گذشت زمان، شرکتها ترکیبات فسفات و سایر آنزیم ها را برای تولید سورفکتانت ها و تولید مواد شوینده اضافه کردند.
دوران معاصر (1945 – اکنون)
دوران مشترک از پایان جنگ جهانی دوم تا به امروز امتداد دارد و با گذشت دههها در این دوران، کلیشههای جنسیتی کمتر و کمتر رایج شد. مردان نیز مانند زنان شروع به شرکت در فعالیتهای نظافتی کردند. بنابراین، «خدمات خدمتکار» به یک سرویس حرفهای محترم تبدیل شد، به این معنی که شرکتهای بیشتری شروع به فروش محصولات تمیز کننده با کیفیت بالاتر کردند.
به علاوه، در سال 1988، در تاریخ نظافت فرمان اجرایی شماره 13101 الزام میکرد که همه محصولات پاککننده «محیطزیست» در همه ایالتهای فدرال آمریکا استفاده شوند.
تا سال 2012 ماشینهای لباسشویی و ظرفشویی به ترتیب 98 و 101 درصد کارآمدتر از 20 سال پیش شدند. این امر منجر به ظهور شرکتهای زیادی شد که محصولات پایدار و زیست تخریبپذیر را تبلیغ میکردند.
این مطلب در صفحات 16،17 ماهنامه شماره ۳۳ «ویکی کلین» منتشر شده است.