مدیر اجراییِ شرکت پتروشیمی صنایع پلیمر گچساران که حدود 25سال سابقۀ کار در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی را در کارنامۀ حرفه‌ای خود دارد، از چالش‌های این صنعت و وجود دستگاه‌های صنعتی نظافت در این حوزه می‌گوید.
در ادامه، گفت‌وگوی مفصل ابراهیم تماری با ویکی‌کلین را می‌خوانید
لطفا خودتان را معرفی کنید و سوابق اجرایی‌تان را برایمان شرح دهید؟
سلام عرض می‌کنم خدمت شما و همکاران گرامی و کلیه افرادی که در نشریه ویکی‌کلین فعالیت می‌کنند؛ امیدوارم موفق باشید.
من ابراهیم تماری هستم، حدود 25سال سابقۀ کار در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی دارم.
از 5 سال گذشته تا کنون، در صنایع پتروشیمی مشغول به فعالیتم و در حال حاضر به عنوان مدیر اجرایی در شرکت پتروشیمی صنایع پلیمر گچساران، درحال انجام وظیفه هستم.
از تحصیلاتتان برایمان بگویید:
تحصیلات ابتدایی که باعث شد وارد این صنعت شوم، مهندسی مکانیک است؛ ولی بنا به ضرورت به صورت تخصصی وارد دوره‌های ام بی ای نفت و گاز و ام بی ای مدیریت و دی بی ای شدم. در انواع مختلف: ام بی ای نفت و گاز گرفتم و ام بی ای منابع انسانی و فوق لیسانس مدیریت مالی را اخذ کردم. با توجه به شرایط که ایجاب می‌کرد و نیاز بود حتماً در زمینه مالی هم تخصص داشته باشم، بالاتر از دوره فوق‌لیسانس هم دی بی ای را در زمینه مدیریت مجدد کسب کردم.
از چالش‌هایی که در این مسیر 25سال، از لحاظ مدیریتی پیش روی شما بود، برایمان توضیح دهید.
یک مقدار برمی‌گردم به عقب. دانشگاه‌های ما به صورت اصولی، افراد را به گونه‌ای آموزش نمی‌دهند که وقتی فرد وارد جامعه می‌شود، بتواند در چند جانبه خودش را آماده کرده باشد. ما داخل دانشگاه، از لحاظ فنی خودمان را می‌سازیم و وقتی وارد صنعت می‌شویم، کمبودهایی را می‌بینیم که یکی از کمبودهای عمده‌ای که یک فرد فارغ‌التحصیل در کشورمان دارد، این است که متأسفانه در زمینۀ مدیریت، ضعیف است و باید این ضعف را ازطریق دوره‌های تخصصی طی کند که اگر کارفرمای فرد و شرکتی که این فرد را استخدام می‌کند، این کار را انجام ندهد؛ برای فرد، پروسۀ سختی خواهد بود و شاید باعث عقب‌افتادگی در کار هم شود که الزاماً باید خودش از طریق ادامه تحصیل در زمینه‌های مدیریت یا مطالعات و گذراندن دوره‌های مدیریتی، اطلاعات و تخصص‌ها را به‌دست بیاورد.
در حقیقت، مدیریت دو بخش دارد؛ بخش نخست: دانش است و بخش دوم: تجارب و درس‌آموخته‌هایی است که فرد باید کسب کند.
متأسفانه اگر دانش کافی وجود نداشته باشد، درس‌آموخته‌ها را هم به طور کامل نمی‌توان کسب کرد و بنابراین یک الزام است برای فردی که بخواهد در اصول مدیریتی ادامه کار دهد و فعالیت داشته باشد و برای طی کردن دوره‌های تخصصی مدیریت، شاخه‌های مختلفی وجود دارد که باید طی گردد.
یک بخش، مدیریت منابع انسانی و مدیریت مالی است و برای افرادی که می‌خواهند در سطوح مدیریتی؛ مدیریت عامل، اعضای هیئت مدیره شرکت‌ها و سرپرستی را طی کنند، مدیریت مالی حتماً لازم است.
مدیریت استراتژیک و مدیریت بازاریابی نیز یک ضرورت است که حتماً باید به مارکتینگ، بازاریابی و فروش آگاهی داشته باشند.
مدیریت بازرگانی نیز مؤلفۀ دیگر در این زمینه است که متأسفانه افراد فارغ‌التحصیل در هیچکدام از این زمینه‌ها تخصص و حتی دانش ابتدایی ندارند و بعد از فارغ‌التحصیلی باید به دنبال این شاخه‌ها بروند و بتوانند تخصص‌ها را کسب کنند.
و شما با این چالش‌ها روبه‌رو بودید؟
بله صد درصد. نه تنها من، تقریباً همه افراد با این چالش‌ها مواجه هستند. خوشبختانه در کشور، صنعت از روند رو به رشدی، برخوردار است؛ اما در زمینه‌های تخصصی، افراد متخصص کم پیدا می‌شود. یعنی واقعاً اگر بخواهید یک فردِ متخصص در زمینه‌ای که نیاز دارید، جذب کنید؛ شاید به سختی بتوانید انتخاب کنید. بنابراین یک چالش بزرگ است برای فردی که در صنعت است و باید خودش را از چند جهت و از چند جانب پوشش دهد و درواقع اطلاعات مورد نیاز را داشته باشد؛ بنابراین هر شخص که بخواهد در سطح مدیریت فعالیت کند، باید حتماً در زمینه‌هایی که اشاره کردم، اطلاعات پایه‌ای و بعضاً تخصصی داشته باشد.
در رابطه با مسئله نظافت در پتروشیمی، صحبتی داشته باشید و از دغدغه‌های موجود در این خصوص بگویید:
نظافت دراین صنعت را، از چند جانب می‌توانیم مورد بررسی قرار دهیم: یکی از جنبه‌های آن، بحث اچ اس سی است. شاخۀ دیگر در این خصوص، محیط‌زیست است.
بُعد دیگر که در واقع یک واحد مجزا دارد، به نام نظافت صنعتی است که این نظافت صنعتی شامل طیفی از کارها می‌شود که در صنایع مختلف نفت و گاز و پتروشیمی، تعاریف مختلفی دارد.
در حال حاضر، تمامی شرکت‌ها برای این‌که بتوانند از امتیازات محیط زیست و فاکتورهایی که سازمان محیط زیست تعریف می‌کند برخوردار باشند؛ ملزم هستند، نظافت صنعتی و نظافت مجموعه‌شان را رعایت کنند.
در حقیقت، نظافت در صنعت ما، صرفاً تمیزکردن سطوح نیست. آلاینده‌های بسیار زیادی داریم که چه جامد، چه مایع و چه حالت گازی دارند و تمام آن‌ها را باید به نحوی جذب و جمع‌آوری کنیم که این شیوه را در مجموع، به نام نظافت می‌شناسیم.
در گذشته که دستگاه‌های صنعتی وجود نداشت، این نظافت به چه صورتی انجام می‌شد؟
این امر، با مشکلات زیادی انجام می‌شد. در نیمی از خانه‌های مادران ما که قبلا جاروبرقی نبود، این کار را با جارو دستی انجام می‌دادند. در صنعت هم به همین صورت بوده و متأسفانه فرض کنید مثلاً آلاینده‌های پودری یا گرانول در صنعت پتروشیمی همه به صورت دستی جمع‌آوری می‌شد.
مطمئناً به صورت دستی از کیفیت لازم برخوردار نبود و از طرفی آلاینده‌های مشخص، وارد بدن فردی می‌شد که مسئولِ جارو زدن بود.
فرض کنید: در صنعت پلیمر یک سری پودرهای پلیمری داریم که جمع‌آوریِ آن‌ها به‌خاطر سبک بودنشان با جارو دستی بسیار مشکل است. در زمینۀ مایعات و گاز هم باز به همین صورت است.
شاید شما بفرمایید که در زمینه گازها به چه صورت است و از چه دستگاه‌هایی می‌توان استفاده کرد؟ که در حقیقت ساختار، سیستم و مکانیزم دستگاه‌های کاربردی در این زمینه، چیزی شبیه جاروبرقی است. یک فیلتر و یک مکنده دارد که ذرات معلق در هوا را جذب می‌کند و هوای تمیز و عالی از آلایندگی را به اتمسفر می‌دهد.
از دیدگاه شما دستگاه‌های صنعتی چه مزایایی دارند؟
به نظر من، دستگاه‌های صنعتی از چند جنبه مزیت دارند؛ اول این‌که ما می‌توانیم سیکل تمیزکاری را سرعت دهیم. اگر در گذشته، فرض کنیم ما یه سالن ده‌هزارمتری را هفته‌ای یک‌بار مجبور بودیم که تمیز کنیم؛ امروزه می‌توانیم روزانه با یک دستگاه صنعتی، این نظافت را انجام دهیم و سرعت عمل بیشتری داشته باشیم.
از بُعد دیگر، افرادی که به‌صورت دستی جارو می‌زدند؛ این آلاینده وارد چشم و ریه‌های آن‌ها می‌شد و خودشان هم به نحوی متأثر می‌شدند؛ ولی وقتی نظافت با دستگاه صنعتی انجام شود؛ فرد کمتر فعالیت دارد، تنفس و عرق کمتری می‌کند و می‌تواند با ماسک و عینک کار کند و با استفاده از دستگاه، نظافت مربوطه را انجام دهد.
از طرف دیگر، کیفیت تمیزکاریِ دستگاه بالاتر است که با وجود دارابودنِ مکانیسمِ مکنده‌ها، غبار بلند در محیط به وجود نمی‌آید و غبار موجود در داخل یه کیسه جمع‌آوری می‌شود و خیلی راحت می‌توان غبار را انتقال داده که یا دوباره بازیافت صورت بگیرد و یا به صورت زباله معدوم شود. بنابراین از جهت سرعت عمل و کیفیت کار و بهداشت فردی که این نظافت دارد، دستگاه‌های صنعتی مفیدتر هستند.
شما فقط ازمکنده در پتروشیمی استفاده می‌کنید یا از دستگاه‌های دیگری هم می‌توان برای نظافت استفاده کرد؟
این امر، بستگی به نوع فعالیت پتروشیمی دارد. در صنایع پلیمری سوییپرها هستند که وقتی سوییپر حالت جارو زدن دارد، زمین را مقداری نمناک می‌کند تا گردوغبار به وجود نیاید و یک مکنده نیز دارد. یعنی این سه حالت مورد استفاده قرار می‌گیرد و این سوییپر برای چند منظور استفاده می‌شود: یکی برای تمیزکاری درون واحد و قسمت صنعتی سایت که تجهیزات وجود دارد، انواع پمپ تجهیزات سنگی مثل درام و…
مورد بعدی در خصوص سالن‌هایی است که در آنجا پودر پلیمر را تبدیل به گرانول یا دانه‌بندی می‌کنیم. در این سالن‌ها عمدتاً آلاینده‌ای وجود دارد که پودری، بسیار سبک و نافذ است و برای سیستم تنفسی انسان هم خیلی خطرناک است؛ چون از بین نمی‌رود و طول عمر بالایی دارد که اگر وارد ریه شود، شاید صدمه شدید هم بزند. بنابراین یک دستگاه مکنده و سوییپرهای مخصوص می‌خواهیم.
در حال حاضر استفاده از دستگاه‌های صنعتی در صنایع پلیمری و پتروشیمی، رایج شده است؟
به طور عموم شناخته شده و استفاده می‌کنند ولی آ‌ن‌گونه که به صورت صد درصد در همه جا مورد استفاده قرار بگیرد، نه.
من فکر می‌کنم در واقع یکی از مساعدت‌های شما همین باشد که بتوانید این دستگاه‌ها را به افراد متعدد در این صنعت بشناسانید که این دستگاه‌ها واقعاً کیفیت کار را ارتقاء می‌دهند، آلایندگی را از بین می‌برند و باعث عدم آلوده‌شدنِ آب ، خاک و هوا می‌شوند.
در حقیقت، نیاز است که تقریباً تمامی صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، به‌خصوص صنعت پتروشیمی از این دستگاه‌ها استفاده کنند. اخیراً دستگاه‌ها و سازنده‌های ایرانی خیلی خوبی هم در کشور قابل مشاهده است که امیدوارم بتوانند حجم فعالیت و تبلیغات را بالا برده و کیفیت دستگاه‌ها را ارتقاء دهند که نیازهای صنعت را جوابگو باشد.
با توضیحات تخصصی که ارائه دادید، متوجۀ ارزش نظافت صنعتی در صنعت پتروشیمی و پلیمر شدیم. دلیل این‌که در این صنعت، صد درصد از این دستگاه‌ها استفاده نمی‌شود، چیست؟
نه این‌که به طورِ صد درصدی، در این صنعت استفاده نمی‌شود؛ که در حقیقت، بستگی به کیفیت و کاربرد دستگاه‌ها دارد و نیاز صنعت است که باید مشخص شود، چه نوع دستگاهی استفاده کند ودیدگاه مدیران صنعت است که در این راستا اهمیت دارد و این سه مورد باید با همدیگر تطبیق داده شوند که در حال حاضر، خوشبختانه حدود 70، 80درصد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
توصیۀ شما به عنوان فردی که تجربۀ استفاده از دستگاه‌های نظافت صنعتی را در این صنعت دارید، به هم‌صنفی‌هایتان چیست؟
توصیه‌ام در قالب یک یادآوری و وظیفه‌ای است که هر فردی در صنعت دارد. ما در قبال محیط زیست خودمان، سلامت نفرات مجموعه و حوزۀ پیرامون و تمام اشخاصی که به نحوی با آن‌ها در ارتباط هستیم، مسئولیت داریم و از طرفی در حمایت از صنایع داخلی هم مسئولیم و به نظر من، با یک اجماع می‌توانیم پیشرفت خیلی خوبی داشته باشیم.
به عنوان صحبت پایانی، اگر کلامی مدنظر دارید، بفرمایید:
حقیقتاً مواردی که به آن‌ها اشاره کردم، به عنوان دانش نبود؛ فقط از تجربۀ شخصی‌ام صحبت کردم که در طول مدت کاری کسب کرده‌ام.
ان‌شاءالله اگر شما بخواهید در آینده در این زمینه فعالیتی داشته باشید؛ می‌توانید از افراد صاحب دانش و متخصص در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی کمک بگیرید و به عنوان مشاور کنار سازنده‌های تجهیزات نظافت صنعتی باشید تا بتوان با هم‌اندیشی و فعالیت مثمر در این خصوص، کیفیت دستگاه‌ها را ارتقاء داد، انواع آلاینده‌ها را شناسایی کرد و برای هریک، راهکار مشخص در نظر گرفت.
