مهندس محسن امامی– هر شکلی از ساخت و ساز می‌تواند نظافت را به طور کلی از بین ببرد. از آلودگی‌های حاصل از گودبرداری تا گردوغبار بی‌پایانی که به مکان‌هایی که حتی فکرش را هم نمی‌کنیم، راه پیدا می‌کنند در صنعت ساختمان وجود دارند. نکته قابل ملاحظه این است که قبل از بازگشایی محل ساخته و یا بازسازی شده، باید تمام آثار آلودگی‌های مربوط به ساخت و ساز به طور اصولی از محل مذکور خارج شده و به صورتی عمل شود که مراجعین هیچ احساسی نسبت به گذشته آن نداشته باشند. فرایند مذکور به ساکنان، مراجعان و یا حتی کارمندانی که قرار است در آن محل زندگی، رفت و آمد و یا تعامل کنند این اطمینان را می‌دهد که در فضایی با رعایت استانداردهای ایمنی و بهداشت حضور دارند.

یک طرح فنی و عملیاتی نظافت داشته باشید

به محض آنکه مراحل پایانی ساخت و ساز شما تکمیل شد، فرایند نظافت قابل اجرا است. بنابر این باید برنامه‌ای مدون و از پیش تعیین شده متناسب با فضا و استعدادهای موجود، به جهت نظافت محل مورد نظر خود داشته باشید.
در این مقاله سعی می‌کنم به صورت ساده اما اصولی فازهای نظافت و همچنین مرحله مهم نگهداری پس از نظافت را برای شما بیان کنم.
نظافت با برنامه سبب می‌شود که ما صفر تا صد پروژه خود را رصد کنیم و هیچ نقطه‌ای را از قلم نیندازیم. همچنین به ما این امکان را می‌دهد تا از اتلاف زمان، انرژی و منابع جلوگیری کنیم و همچنین سهم کوچکی در جهت توسعه پایدار داشته باشیم. جزئیات در نظافت اهمیت بسیار زیادی دارد. عدم نظافت اصولی سبب ایجاد بستری خواهد شد که چرخه انتقال آلودگی، مهمان دائم مجموعه ما باشد.

فاز نخست – نظافت عمومی

نظافت اصولی از حذف آلودگی‌های بزرگ شروع می‌شود و به آلودگی‌های ریز در سطح خاک و حتی میکروارگانیسم‌ها می‌رسد. تجهیزات صنعتی مناسب نظافت سطوح هیچگاه قادر به فعالیت در حضور قطعات بتن خردشده و یا سایر مصالح ساختمانی به جا مانده از ساخت و یا بازسازی نیستند.بنابراین ابتدا باید آلودگی‌ها در سطح بزرگ را جمع‌آوری کنیم. در ادامه نظافت با مکنده‌های آب و خاک شروع به فعالیت می‌کنند. در این مرحله است که برچسب‌ها و کاورهای محافظ سطوح و شیشه‌ها جدا می‌شوند. هنگامی که آلودگی‌های بزرگ و متوسط به طور کلی از روی سطح از بین رفتند عملاً فاز دوم امکان اجرا پیدا خواهد کرد.

فاز دوم – نظافت ملایم (با جزئیات)

در این مرحله نقاط هدف نظافتی ما پنجره‌ها، دیوارها، قرنیزها، چارچوب‌های در و همچنین پله‌ها هستند.
برخلاف صفت ملایم که برای این نوع نظافت اتخاذ شده، کار در این فاز بسیار سخت و به همراه جزئیات زیاد است.
در واقع بیشترین زمان در تمام سه فاز نظافت، در همین مرحله صرف خواهد شد، چرا که شما باید تمام محل‌هایی که در دید و همچنین خارج از دید شما هستند را به طور کامل نظافت کنید. آلودگی‌های مربوط به صنعت ساختمان، ذاتاً به گونه‌ای هستند که به محل‌هایی که حتی به فکرتان هم نمی‌رسد، سرایت می‌کنند و دقیقاً همین جاست که اکسسوری‌ها در کنار تجهیزات نظافت صنعتی به کمک ما می‌آیند.
مکنده‌های دائم‌کار، مکنده‌های آب و خاک و … دارای نازل‌های مختلفی هستند. این نازل‌ها قادرند که نقاط دور از دسترس مانند حفره‌ها، درزهای باریک، فضای بین قطعات و همچنین سیستم تهویه را برای ما قابل دسترس کنند. در این مرحله است که شما چرخه انتقال آلودگی در محیط خود را به طور کامل قطع می‌کنید.
توجه: یکی از سیستم‌هایی که باعث ایجاد چرخه انتقال آلودگی می‌شود، سیستم تهویه هوا بوده که علاوه بر آلوده کردن سطوح، هوا را نیز در معرض آلودگی قرار می‌دهد. بنابراین هنگامی که آلودگی را از مرکز پخش آن دور کنیم، عملاً باعث توقف این چرخه می‌شویم.
پس از نظافت سطوح مختلف مانند سنگ، سرامیک، فرش و موکت، براقیت به سطوح برمی‌گردد و با نظافت و زدودن لایه نازک گرد و غبار از پنجره‌ها نور طبیعی به درون فضای ما وارد می‌شود.

سلامت و ایمنی، دو رُکن جدا ناشدنی

با توجه به قوانین مربوط به HSE و همچنین استانداردهای موجود به جهت رعایت مسائل ایمنی مربوط به حفظ سلامت در هنگام انجام نظافت، باید مد نظر داشته باشید که مثلث نظافت، یک معیار بسیار مهم برای همه ما در این حوزه است.
عملاً اگر اپراتور آموزش دیده‌ای نداشته باشیم، او درکی از اصول و قواعد ایمنی و همچنین مهارتی در استفاده از تجهیز مناسب نظافت ندارد که همین موضوع درباره مواد شوینده و عدم آگاهی از نوع و نحوه استفاده از آن نیز به وجود خواهد آمد. مثلث فوق به اختصار در جدول زیر آمده است.
فراموش نکنیم که …
ایمنی، سلامت و بهداشت در گرو دانش، آگاهی و مهارت کافی در زمینه مورد فعالیت است.
آخرین قسمت فاز دوم، تکرار نظافت است. این عمل کمک به‌سزایی در عدم بازگشت آلودگی و همچنین ایجاد بستر مناسب به جهت شروع فاز سوم نظافت خواهد کرد.

فاز نهایی ساخت؛ نظافت پسا ساخت

اگرچه با وجود مکنده‌های تخصصی از انتقال آلودگی سطح به هوا جلوگیری می‌کنیم، اما نباید ذرات پخش‌شده در هوا را نادیده بگیریم.
بنابراین طبق ضرب‌المثل معروفی که می‌گوید: «کار را که کرد؟ آنکه تمام کرد!»، باید مرحله آخر را با دقت بیشتری انجام دهیم و به خیال نظافت دقیق فاز دوم، آن را رها نکنیم. به همین جهت 48 ساعت پس از اتمام فاز دوم، فاز سوم شروع خواهد شد. در این فاز جزئیات نقشی ندارد و تلاش ما این است که به صورت عمومی و کلی، آلودگی‌های نشت کرده بر روی سطوح در 48 ساعت اخیر را نظافت کنیم.

جمع‌بندی

لازم به ذکر است نگهداریِ نظافتِ صورت گرفته، از تمام فعالیت‌های انجام شده در این سه فاز مهم‌تر است. به همین سبب در برنامه نظافتی -که در ابتدای این مطلب به آن اشاره شد- جدول زمان‌بندی و عملکردی جهت حفظ و نگهداری سطوح به صورت کامل پیش‌بینی خواهد شد که با اجرای آن همواره محل ساخته یا باز سازی شده، تمیز و عاری از هرگونه آلودگی خواهد ماند. نکته مهم در تمام فرایندهای ذکر شده این است که ما به این آگاهی برسیم که نظافت، خود رکن مهمی از پروسه ساخت و بهره‌برداری ‌است که باید به عنوان یک برنامه جامع در امتداد برنامه ساخت و ساز به‌کار گرفته شود.

این مطلب در شماره 39 نشریه ویکی‌کلین و در صفحات 50،51 منتشر شده است. برای مشاهده آنلاین تمامی صفحات این شماره اینجا را کلیک کنید.

لینک کوتاه: https://wikiclean.ir/4iiy