نظافت مدرن در صنعت نساجی، امروزه امکانات متعددی برای فرآوری مواد نساجی دارد. از یک سو، فرآیند تمیز کردن شیمیایی وجود دارد که در آن لباس‌ها، پرده‌ها و … در یک حلال شسته می‌شوند. همچنین برخی از رنگ‌ها محلول در آب هستند و بنابراین نمی‌توان آنها را در آب پردازش کرد. از سوی دیگر در فرآیند تمیز کردن مرطوب، از آب استفاده می‌شود. با این حال، برخی افزودنی‌ها در فرآیند شست‌وشو، تورم الیاف را کاهش می‌دهند، به طوری که حتی موادی که فقط به صورت شیمیایی تمیز می‌شوند، اکنون می‌توانند در آب پردازش شوند. در اینجا به دانش تخصصی نیاز است، زیرا این موضوع هنوز توسط اکثر تولیدکنندگان به عنوان یک امکان مراقبت تعیین نشده است و خطر آن بیشتر از تمیز کردن خشک است. سومین فرآیندی که هر مصرف کننده نهایی می‌شناسد، فرآیند شست‌وشوی خالص است. در اینجا، تمرکز روی تورم الیاف است، زیرا ذرات کثیفی را می‌توان با باز کردن الیاف شست. با این حال، این کار عمدتاً برای پارچه‌های مقاوم با درصد پنبه بالا مناسب است. در فرآیند تمیز کردن نهایی پردازش دستی، مواد یا آنقدر حساس هستند که ماشین نمی تواند عملیات تمیزکاری را انجام دهد یا قطعه مورد پردازش به سادگی قابل شست‌وشو با ماشین نیست. برای مثال در اینجا باید به حیوانات عروسکی بزرگ یا چمدان و … اشاره کنیم. در ادامه مراحل روش‌های تمیز کردن فردی را با جزئیات بیشتر بررسی خواهیم کرد.

فرآیند تمیز کردن شیمیایی

به عنوان جایگزین آب، از یک حلال برای شست‌وشوی منسوجات و از بین بردن کثیفی استفاده می‌شود. این فرآیند به صورت زیر عمل می‌کند:

منسوجات ابتدا بر اساس رنگ (تیره، متوسط، روشن و قرمز) طبقه‌بندی می‌شوند. سپس منسوجاتی که قرار است تمیز شوند وارد دستگاه تمیزکننده می‌شوند که از بیرون شبیه یک ماشین لباسشویی بزرگ به نظر می‌رسد. اکنون یک حلال، حلال هیدروکربنی (KWL) یا پرکلرواتیلن (PER)، از یک مخزن به داخل درام (استوانه دستگاه) پمپ می‌شود. سپس منسوجات به همان روشی که در ماشین لباسشویی در خانه وجود دارد در این استوا به حرکت درآمده و جابه‌جا می‌شوند. بسته به پارچه، یک تقویت‌کننده تمیزکننده نیز به فرآیند شست‌وشو اضافه می‌شود که می‌تواند آلاینده‌های خاصی را بهتر از حلال به هم متصل کند. پس از شست‌وشوی اول، پارچه‌ها کمی چرخانده می‌شوند تا حلال کثیف به بیرون پرتاب شود. در مرحله بعد، حلال تمیز دوباره به داخل درام پمپ می‌شود و منسوجات به وضوح در آن شسته می‌شوند. بلافاصله پس از آن، لباس‌ها و سایر مواد به آرامی خشک می‌شوند تا زمانی که یک ابزار اندازه‌گیری کالیبره شده تعیین کند که غلظت باقیمانده در هوای در حال گردش آنقدر کم است که پارچه‌ها می‌توانند بدون تردید از استوانه برداشته شوند.

حلال حاصل از شست‌وشوی اولیه تقطیر ‌شده و سپس به مخزن تمیز پمپ می‌شود. از این نظر، تنها ضایعاتی که در این فرآیند تولید می‌شود، کثیفی است که در تقطیر باقی می‌ماند. خود حلال را می‌توان بارها و بارها استفاده کرد.

تمیز کردن مرطوب

در فرآیند تمیز کردن مرطوب، از آب برای شست‌وشوی منسوجات استفاده می‌شود، اما افزودنی‌ها باید از تورم الیاف و جمع شدن مواد به دلیل مکانیک بیش از حد جلوگیری کنند. در اینجا روش کار به شرح زیر است:
منسوجات در ماشین تمیز کردن مرطوب قرار می‌گیرند که در ابتدا شبیه به یک ماشین لباسشویی بزرگتر خانگی به نظر می‌رسد. با این حال، قبل از این، آزمایش‌های مختلفی باید صورت گیرد تا مشخص شود که رنگ‌ منسوجات در برابر آب یا صابون مقاوم هستند. همچنین برای جلوگیری از اتفاقات ناخوشایند باید به بنچمارک‌ها و دیگر اپلیکیشن‌ها توجه کنید. لباس‌ها یا پارچه‌ها از قبل براساس رنگ و جنس مرتب می‌شوند. بسته به نوع پارچه، مقدار بسیار کمی آب و محلول تمیزکننده به درام داده می‌شود. در اینجا مهم است که آب خالص بیش از حد وجود نداشته باشد که می‌تواند منجر به تورم فیبر در محصول شود. مقدار دقیق آب و محلول تمیزکننده، داخل دستگاه را مرطوب می‌کند. به منظور کنترل قابل اطمینان این امر برای هر فرآیند تمیز کردن، از یک سیستم پمپ کنترل شده توسط دستگاه استفاده می‌شود که همیشه فقط از مقدار دقیق مواد شوینده مورد نیاز استفاده می‌کند.
برای جلوگیری از تغییر اندازه الیاف از تجهیزات مکانیکی بسیار کمی برای شست‌وشو استفاده می‌شود. PH محلول تمیزکننده برای محافظت از رنگ پارچه، خنثی یا حتی کمی اسیدی است. شست‌وشوی بعدی منسوجات نیز با مقدار کمی آب، مکانیک کم و اضافه کردن یک عامل برای جلوگیری از تورم الیاف انجام می‌شود. علاوه بر این، امکان افزودن محافظ الیاف نیز وجود دارد که الیاف را انعطاف‌پذیر نگه می‌دارد و باعث می‌شود پارچه هنگام اتو کردن بهتر صاف شود. این فرآیند به ویژه زمانی مناسب است که کثیفی محلول در آب در مقیاس بزرگ وجود داشته باشد یا زمانی که عرق و بوی بدن به اندازه کافی در فرآیند شیمیایی حذف نشود.

شست‌وشوی ماشینی

این فرآیند شست‌وشوی شناخته شده‌ای است که در آن اثر پاک‌کنندگی با استفاده از آب، مواد شوینده و درجات مختلف متورم شدن الیاف حاصل می‌شود.
فرآیند شست‌وشو به شرح زیر است:

منسوجات از نظر قابلیت شست‌وشو بررسی شده و وارد درام می‌شوند. منسوجات بر اساس رنگ و جنس دسته‌بندی می‌شوند. دما را لباسی که کمترین دمای شست‌وشو را دارد تعیین می‌کند. فقط موادی از نوع مشابه باید با هم شسته شوند. برای جلوگیری از زبری سطوح، پارچه‌های ظریف را نباید با مواد زبرتر شست‌وشو داد. بست‌های Velcro نیز باید فقط با پارچه‌های محکم پوشانده یا شسته شوند.

خود فرآیند شست‌وشو به پیش‌شست‌وشو (در صورت لزوم)، شست‌وشوی اصلی و چرخه‌های آبکشی تقسیم می‌شود. در فرآیند شست‌وشو، الیاف باید متورم شوند و کثیفی‌ها باید توسط حلال شست‌وشو، رها شوند. در نهایت، چرخه‌های شست‌وشو، ذرات آلاینده محلول باقیمانده و مواد شوینده اضافی را حذف می‌کنند. پس از چرخش، پارچه را می‌توان بسته به جنس آن در خشک‌کن یا به صورت آویزان خشک کرد.

پردازش دستی

اگر هیچ فرآیند مکانیکی امکان‌پذیر نیست، آخرین گزینه پردازش دستی است که معمولاً بسیار زمان‌بر است و فقط باید با تخصص زیاد انجام شود:

در اینجا به سادگی امکانات بسیار زیادی برای توصیف یک رویه کلی وجود دارد. بسته به نوع ماده، از دستگاه اسفنج، برس یا اسپری استفاده می‌شود. شوینده‌های مورد استفاده باید با توجه به ثبات رنگ، تمایل به تورم الیاف و ظرافت انتخاب شوند. به‌علاوه، نوع کثیفی در مورد شوینده یا حلال مناسب برای فرآوری، البته تعیین‌کننده است. مخصوصاً در اینجا، اپراتور باید بسیار باتجربه باشد تا به درستی مواد و کثیفی را ارزیابی کند و از آسیب ناشی از مکانیک زیاد، مواد شوینده تمیزکننده اشتباه یا قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آب (ورم الیاف) جلوگیری کند.

این مطلب در صفحات 18 و 19 ماهنامه شماره 36 «ویکی کلین» منتشر شده است.

لینک کوتاه: https://wikiclean.ir/c0er