قبل از صحبت دربارۀ اینکه جنبش نظافت سبز به چه سمتی حرکت میکند، مهم است که در مورد نقطۀ آغاز این جنبش و کارها و دستاوردهایش صحبت کنیم.
این مقاله، به بررسی پیشرفت این صنعت در طول مسیرش در طی سالها، نوشته استفن اشکین میپردازد.
توجه به تأثیرات سالانه عظیم صنعت نظافت در ایالات متحده خیلی مهم است:
طبق گزارش MarketResearch.com، ۱۱۷ میلیارد دلار درآمد تخمین زده شده است.
طبق آمار اداره کار ایالات متحده، ۲.۵ میلیون نظافتچی سرایداری و ساختمانی استخدام شدهاند.
مصرف ۶ میلیارد پوند مواد شیمیایی پاککننده که برخی از آنها برای سلامتی و محیطزیست مضر هستند.
مصرف ۴.۵ میلیارد پوند محصولات کاغذی بهداشتی که برای تولیدشان قطع حدود ۲۵میلیون درخت لازم است.
بنابر گزارش Waste Management مصرف ۱۰۰ میلیارد کیسه پلاستیکی که برای تولید آن، ۱۲ میلیون بشکه نفت لازم است و این ارقام فقط برای ایالات متحده است و برای درک واقعی تأثیر صنعت جهانی، این اعداد احتمالاً باید تا 20 برابر یا بیشتر، افزایش یابند.
با اینکه صنعت نظافت سهم عمدهای در مسائل زیستمحیطی مانند تغییرات آبوهوایی یا مسائل مربوط به حقوق کارگران ندارد، اما صنعتی بزرگ با تأثیر قابل توجه و توانایی ایفای نقش مثبت در حل این مشکلات و سایر مشکلات مبرم است.
تاریخچه نظافت سبز
با شروع دهه 1990، خریداران متوجه شدند که انتخابهای مختلفی دارند و شروع به خرید محصولات بر اساس ارزشهای شخصی خود پیرامون مسائل بهداشتی و زیستمحیطی کردند. در تجارت و کسبوکار، ما آن را خرید ترجیحی ارزشمحور مینامیم. با این حال، شناسایی ویژگیهای ترجیحی از منظر بهداشت و محیطزیست پیچیده بود.
با شروع دهه 2000، گواهیدهندههای ثالث مانند Green Seal ،ECOLOGO – که اکنون متعلق به Underwriters Laboratories)UL) است – و برنامههای انتخاب ایمنتر آژانس حفاظت از محیطزیست ایالات متحده (EPA) استانداردهایی را ارائه دادند و محصولاتی را تأیید کردند که با استانداردهایشان مطابقت داشتند و خرید مطمئن محصولات “سبز” را برای خریداران آسانتر کردند. دیگر برای تعیین اینکه کدام محصولات از نظر بهداشتی و زیستمحیطی ایمنتر هستند، لازم نیست دکترای شیمی داشته باشید.
در همان زمان، سیستمهای رتبهبندی برای کل ساختمانها مانند سیستم رتبهبندی شورای ساختمان سبز ایالات متحده در طراحی انرژی و محیطی (LEED) رفته رفته پیدا شدند. گواهینامه LEED برای ساختمانهای فعلی به «نقشه راه» برای کمک به خریداران برای خرید مواد شیمیایی پاککننده سبز، کاغذ، آستر، تجهیزات و پادریهای ورودی، تبدیل شد که آموزش کارکنان را الزامی میکند و به اجرای سیاستها، سیستمهای کنترل کیفیت و موارد دیگر کمک مینماید.
در نتیجه وجود گواهینامههای LEED و ثالث، صدها تولیدکننده بهطور داوطلبانه برای هزاران محصول خود گواهینامه گرفتهاند و از بازار بهگونهای استفاده میکنند که خطر آسیب به کارگران، ساکنان ساختمان و محیطزیست را کاهش میدهد.
از این جا به کجا میرویم؟
تعداد خیلی زیادی نوآوریهای محصول در افق پیشرو وجود دارد تا به این صنعت در مسیرش از نظافت سبز به نظافت پایدار کمک کند.
این نوآوریها این موارد را شامل میشود: دستگاههای تولید پاککنندههای شیمیایی در محل، اشعه ماوراءبنفش UV-C به عنوان جایگزینی برای ضدعفونیکنندههای شیمیایی، جاروبرقی کوله پشتی باتریدار با کارایی بهتر، فرششوهایی که آب را تصفیه میکنند، ابزارهایی که آسیبهای ارگونومیک را کاهش میدهند، روباتهایی که کمبود نیروی کار را برطرف میکنند و اینترنت اشیاء(IoT) دستگاههای متصل که میزان زباله را اندازهگیری میکنند یا مشخص میکنند که سرویسهای بهداشتی چه زمانی نیاز به نظافت یا تأمین مجدد وسایل بهداشتی دارند.
فراتر از این نوآوریها و نوآوریهای دیگر، قدم بزرگ بعدی برای صنعت نظافت، پایداری است. درست همانطور که برخی از خریداران از دو دهه پیش به مرور محصولات نظافت سبز گواهینامهدار را بر محصولات معمول ترجیح دادند، خریداران متوجه شدهاند که امروزه حتی انتخابهای بیشتری دارند.
محرک پایداری
با شروع دهه 2010، سرمایهگذاران بزرگ مانند صندوقهای بازنشستگی و مستمری شروع به بررسی خطرات احتمالی سرمایهگذاریهای خود از نظر عوامل زیستمحیطی مانند طوفان، گردباد، آتشسوزی جنگلها، بالا آمدن سطح آب دریاها و خشکسالیها کردند. آنها برای درک ریسک ناشی از این مسائل مرتبط با محیطزیست و آبوهوا، تلاشهای لازم را انجام دادند تا بتوانند سرمایهگذاری بهتری انجام دهند. اقدامات انجامشده در زمینه پایداری به عنوان سرمایهگذاری هوشمندانه تلقی میشوند.
همانطور که سازمانها برنامههای پایداری را توسعه دادند، سرمایهگذاران در مورد خطرات ناشی از فعالیتهای دیگر مانند استفاده از کار اجباری و کودکان، بهویژه اگر در کشورهای درحال توسعه تولید میکنند، برداشت محصول و یا استخراج غیرقانونی معادن، تبعات قانونی ناشی از اعمال مفسدانه و در نهایت، خطرات مربوط به کل زنجیره تأمینشان خواستار اطلاعات بیشتری بودند.
امروزه، بیش از 90 درصد از شرکتهای فهرستشده در شاخص بازار سهام S&P500 در مورد اقدامات پایداری خود گزارش میدهند و به طور فزایندهای از تأمینکنندگان خود، ازجمله شرکتهای فعال در صنعت نظافت میخواهند آنها نیز تأثیرات زیستمحیطی خود را گزارش کنند.
این الزامات گزارشدهی در برهه زمانیِ فعلی، درحال تغییر از حالت داوطلبانه به حالت الزامی است، زیرا کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) برای استاندارد کردن گزارشهای پایداری تلاش میکند تا مقایسه ریسکها برای سرمایهگذاران را آسانتر کنند.
برای این سرمایه گذاران و شرکتها، پایداری بسیار فراتر از تأثیرات زیستمحیطی است و تأثیرات اجتماعی و نحوه اداره سازمانها را هم درنظر میگیرد.
شرکتهای نظافتی چه کارهایی میتوانند انجام دهند
اولین گام برای اطمینان از شفافیت شرکت نظافت این است که آنها مبنایی با تمرکز بر مهمترین مسائل کارشان ارائه کنند. علاوه بر درصد محصولات سبز تولیدشده، توزیعشده یا استفادهشده، نمونههای گزارشدهی عبارتند از (بر اساس بخش):
تولیدکنندگان؛ بسته به آنچه که تولید میکنند. تولیدکنندگان میتوانند بر مصرف انرژی و آب، و مسائل مربوط به پسماند و بازیافت تمرکز کنند.
توزیع کنندگان؛ آنها میتوانند روی مصرف سوخت و کارایی ناوگان تحویل خود تمرکز کنند که بزرگترین تأثیرگذاری آنها به همراه انرژی مورد استفاده برای نور، گرما و خنککردن انبارها خواهد بود.
کاربر نهایی یا ارائهدهنده خدمات؛ ارائهدهندگان میتوانند بر تأثیرات اجتماعی مانند دستمزدها و مزایا، شیوههای استخدام (مانند برابری، تنوع، استخدام کهنه سربازان و افراد دارای معلولیت)، آموزش و سایر موضوعات مرتبط با منابع انسانی تمرکز کنند، چرا که بیشترین تأثیرگذاری آنها، کارمندانشان هستند.
هنگامی که معیار و مبنا بهدست آمد، رهبران پایداری و خریداران به دنبال اهدافی برای پیشرفت و بهبود هستند و مسیر پیشروی سازمان را در جهت دستیابی به این اهداف مشخص میکنند. در نهایت، پایداری خود را از نظافت سبز متمایز خواهد کرد. درحالی که نظافت سبز بر محصولات و خدمات تمرکز دارد، پایداری معیاری برای نحوه عملکرد خود سازمان است.
در حقیقت، برخی معتقد هستند که چیزی به نام محصول واقعاً “پایدار” وجود ندارد. بدون ارائه گزارش پایداری، حتی شرکتهای «بد» نیز میتوانند خدماتی را ایجاد، توزیع یا ارائه کنند که سبز فرض شوند. با این حال، یک محصول یا خدمات واقعاً سبز تنها میتواند از سازمانی بیاید که با ارائه گزارش درباره عدالت اجتماعی و فعالیتهای زیستمحیطی و مدیریتی خود به مسیر پایداری متعهد است. گزارش عمومی این اقدامات به خریداران کمک میکند تا محصولات پاککننده سبز را از شرکتهایی خریداری کنند که تعهد واقعی خود را برای پایدارترشدن نشان دادهاند.
همانطور که ۳۰ سال پیش، نظافت سبز شروع به تغییر چشمانداز صنعت نظافت کرد، امروز پایداری درحال تحولآفرینی در صنعت ما است.
پایداری نه تنها به ابزاری برای خریدارانی تبدیل میشود که به دنبال کاهش ریسک سازمانهای خود هستند، بلکه به یک مزیت برای صنعت نظافت هم تبدیل میشود که به افزایش کاراییها و سایر تلاشها برای کاهش هزینهها کمک میکند و در عین حال تعهد خود را به کارگران خط مقدم و محیطزیست بیشتر میکند.