کره زمین هرگز بیش از این در معرض آسیب نبوده و توسط ما انسانها مورد تعرض قرار نگرفته است. برداشت بیش از حد از منابع زمین، صید بی رویه ماهیها، کشتار حیوانات، گسترش شهری و… از جمله برخی از این تهدیدها میباشد. قدم اول در حل هر مشکلی کسب اطلاعات دقیق پیرامون آن موضوع است. در ادامه هفت نمونه از اساسیترین بحرانهای زیست محیطی را مرور می کنیم.
پسماندهای غذایی
یک سوم مواد غذایی انسانها یعنی چیزی در حدود 1/3 بیلیون تن ماده غذایی دور ریخته میشود. با این حجم از مواد غذایی میتوان 3 بیلیون انسان را سیر کرد. اما فاجعه تنها به اینجا ختم نمی شود. جالب است بدانید برای تولید این میزان ماده غذایی سالانه 4/4 گیگاتن گاز گلخانه تولید میشود و این یعنی معادل کشوری که پس از چین و آمریکا رتبه سوم را در تولید گاز گلخانه ای به خود اختصاص می دهد. وقتی مواد غذایی به فروشگاهها و غذاخوریها می رسند نیز بسیاری از مصرف کنندگان به دلایلی که آن را «ظاهر نامناسب» مینامند، اقدام به دور ریختن مواد غذایی می کنند. چیزی در حدود 50 درصد غذا در ایالات متحده دقیقا به همین دلیل دور ریخته می شود.
کاهش تنوع زیستی
در 50 سال گذشته با گسترس شهرنشینی و رشد شدید جمعیت، انسانها به مصرف بیشتر منابع غذایی، سوختی، منابع آب و… روی آوردند. در گزارشی که توسط WWF ارائه شد جمعیت پستانداران، ماهیها، پرندگان، خزندگان و دوزیستان در بین سالهای 1970 تا 2016 در حدود 68 درصد کاهش یافته است. برای این تغییرات فاجعه بار عوامل مختلفی دست به دست هم دادهاند اما یکی از اصلیترین این عوامل، تبدیل بیرویه جنگلها و مراتع به زمین کشاوزی میباشد. این تعرض غیرقاقونی انسان باعث برهم زدن تعادل زیست محیطی میشود. کوسه ها، پنگوئنها و اسبهای دریایی در معرض خطر انقراض دارند. تجزیه و تحلیلهای اخیر نشان میدهد که ما با سرعت به سمت ششمین انقراض جمعی حیات وحش در حرکت هستیم. گفته میشود بیش از 500 نوع جانوری در طول 20 سال آینده منقرض میشوند. دانشمندان میگویند اگر بشر نظم طبیعت را برهم نمی زد این انقراض در طول هزاران سال اتفاق میافتاد.
زباله های پلاستیکی
تا سال 1950، در کره زمین هرساله حدود 2 میلیون تن پلاستیک تولید میشده است. اما با رسیدن به سال 2015 این تولید سالانه به 419 میلیون تن رسید. براساس گزارشی از science journal 11 میلیون تن پلاستیک هرساله در اقیانوسها دفن میشوند. میتوانید تصور کنید به جانوران موجود در دریا، چه آسیبی وارد می شود؟ براساس یک تحقیق تکان دهنده که در نشنال جئوگرافیک منتشر شد 91 درصد از تمام پلاستیکهایی که تاکنون ساخته شده است، بازیافت نمیشوند. هنوز نمیتوان گفت که اثرات جبران ناپذیر آلودگی پلاستیکی در دراز مدت بر محیط زیست چگونه خواهد بود.
بیابان زایی
در هر دقیقه جنگلی به وسعت 20 زمین فوتبال قطع میشود. ممکن است که تا سال 2030 این کره خاکی تنها 10 درصد جنگل را در خود جای دهد. اگر جنگل زدایی را همین حالا متوقف نکنیم همه جنگلها تا 100 سال آینده به طور کامل نابود خواهند شد. یکی از دلایل نابودی جنگلها تبدیل آنها به زمینهای کشاورزی میباشد. کشورهای برزیل، اندونزی، جمهوری دموکراتیو کونگو بیشترین میزان بیابان زدایی را تجربه میکنند.
آلودگی هوا
براساس تحقیقی که توسط World Health Organization انجام شده است، 4/2 تا 7 میلیون نفر هرساله درسراسر جهان دراثر آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند. همین طور 9 نفر از هر 10 نفر همه روزه هوایی را که شامل مقدار زیادی آلودگی است تنفس میکنند. در آفریقا تنها 258000 نفر در سال 2017 در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست دادند. این عدد در سال 1990 حدود 164000 نفر بوده است. براساس تحقیقی که توسط آژانس محیط زیست EU صورت گرفته، آلودگی هوا تنها در سال 2012 موجب مرگ 400000 نفر شده است. جالب است بدانید آلودگی هوا عامل موثری در انتقال ویروس کرونا بوده است. درواقع میان این دو یک رابطه کاملا مستقیم وجود دارد.
گرمایش جهانی زمین
انتشار زیاد گازهای گلخانهای مساوی با گرمتر شدن زمین و درنتیجه بروز حوادث بسیار فاجعه بار است. مثلا در سال 2020، استرالیا شاهد بیشترین میزان آتشسوزی در جنگلهای خود بود. هجوم ملخها به مزارع در آفریقا و یا از میان رفتن محصولات کشاوزی در آسیا و خاورمیانه به دلیل تغییرات ناگهانی آب و هوا از جمله نتایج گرمایش زمین می باشد. دانشمندان درباره حوادث فاجعه بار نظیر امکان بروز زلزلههای پیاپی، موج گرما در قطب جنوب و افزایش دمای بی سابقه تا 20 درجه سانتی گراد در این منطقه، ذوب شدن یخهای گرینلند با سرعت بیسابقه، افزایش سرعت بیابان زایی در آمازون، بروز سیل بی سابقه در چین، افزایش میزان متان و رسیدن آن به بیشترین حد در تاریخ، ذوب شدن آخرین قفسه یخ سالم در کانادا و هزاران هشدار تاسف بار دیگر که علت اصلی همه یا بسیاری از آنها گرمایش زمین میباشد، خبر دادهاند.
اسیدی شدن اقیانوس ها
گرمایش زمین نه تنها بر روی سطح کره زمین اثرات نامطبوعی دارد بلکه یکی از اصلیترین دلایل اسیدی شدن اقیانوسها است. حدود 30 درصد از کربن دی اکسید تولید شده در سطح زمین توسط اقیانوسها جذب میشود. فعالیتهای ما انسانها باعث تولید کربن دی اکسید بیشتر میشود و این یعنی آب دریاها و اقیانوسها هم کربن دی اکسید بیشتری جذب خواهند کرد. کوچکترین تغییر در سطح PH آب میتواند خواص اسیدی و بازی آب دریاها را تغییر دهد. اگر سطح PH آب بسیار کم شود و آب خاصیت اسیدی پیدا کند اکوسیستم موجودات دریایی به شدت مورد تهدید قرار گرفته و حتی ممکن است موجب حل شدن بدن آنها در دریا شود. برخی دیگر زبالههای پلاستیکی رها شده در دریاها را عامل اصلی اسیدی شدن آب میدانند چراکه باکتریها و میکروارگانیسمهای نشت کرده از پلاستیکها میتواند به تغییر ویژگیهای آّب و اسیدی شدن آن منجر شود.