درحالی همه‌گیری کرونا رو به گسترش است، که آگاهی از دستورالعمل‌ها و بهترین راهکارها و همچنین هوشیاری و دقت نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی و نظافت محیط نیز بسیار مهم است

با این‌که اپیدمیِ کووید ۱۹ تأثیرات منفیِ زیادی بر بسیاری از جنبه‌های زندگی ما گذاشته، اما اثربخشیِ مثبت هم در ارتباط با آگاهی گسترده و اقدام برای نظافت و ضدعفونی محیط نیز داشته است.

از طرف سازمان‌های بین‌المللی همچون مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، برای نظافت محیطیِ بخش‌های مختلف ازجمله بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، آسایشگاه‌ها، مدارس، رستوران‌ها و سایر محیط‌های غیردرمانی، دستورالعمل استانداردی ارائه و تبلیغ شده است.

آگاهی از منابع انتقال بیماری‌های عفونی بسیار مهم است تا نسبت به منبع آلودگی و شیوع آن کاملاً مراقب باشیم. همه این موضوع را به خوبی می‌دانند که ارگانیسم‌های بیماری‌زا از طریق تماس مستقیم یا غیرمستقیم گسترش پیدا می‌کنند.

انتقال تماسی حتی می‌تواند از طریق گسترش عوامل بیماری‌زا از طریق قطرات کوچک یا مسیرهای هوایی مثل مورد ویروس سارس-کووید ۲ باشد.

بنابراین، رعایت جدی اصول نظافت و ضدعفونی کامل، خطر ابتلاء به عفونت و بیماری را از طریق عوامل بیماری‌زای معمول (ارگانیسم‌هایی با مقاومت چنددارویی (MDROها) و عوامل بیماری‌زای نوظهور مثل سارس-کووید ۲ یا هر نوع عامل بیماری‌زای نوظهور یا بازظهور در آینده) کاهش ‌می‌دهد.

محیط:

محیط و اشیای موجود در آن می‌توانند به عنوان منبع یا وسیله انتقال عوامل بیماری‌زا به میزبان مستعد (که ممکن است از اعضای کادر درمان، بیمار، رزیدنت، ملاقات‌کننده یا یکی از اعضای خانواده باشد) عمل کنند. سازمان CDC دستورالعمل مشخصی را برای رویه‌های نظافت محیطی در تسهیلات درمانی ارائه می‌کند. رویه‌های نظافت محیطی برای مکان‌های مراقبت از افراد بیمار باید بر اساس خطر انتقال عامل بیماری‌زا باشد. سطح این خطر با درنظرگیری این موارد سنجیده می‌شود:

•  احتمال آلودگی
•  آسیب‌پذیری بیماران در مقابل بیماری
•  پتانسیل تماس‌گیری (یعنی سطوحی با میزان تماس بالا در مقابل سطوحی با میزان تماس پایین).
• این سه مورد در کنارهم، خطر کم، متوسط و بالا را تعیین می‌کنند. نظافت محیطی مکرر و شدید (با روش و فرآیندی متفاوت) در محیط‌های پُرریسک لازم است. میزان ریسک و خطر است که دفعات نظافت، روش و فرآیند برنامه نظافت معمول و یا ناگهانی را برای تمام مراکز مراقبتی بیماران تعیین می‌کند.

بهترین راهکار برای نظافت و ضدعفونی:
مراکز درمانی و سایر محیط‌ها باید روش‌های مشابهی را دنبال کنند تا ریسک و خطر بالقوه تماس‌گیری و همچنین برنامه نظافت مناسبی را با درنظرگیری مکان و تعداد دفعات نظافت مشخص کنند. به علاوه، بهترین راهکارهایی که در ادامه معرفی می‌شود، باید برای هر مکان عمومی درنظر گرفته شود:

از محصولات مورد تأیید سازمان حفاظت محیط زیست (EPA) استفاده کنید و برای استفاده از آن‌ها، راهنمای روی بسته‌بندی را دنبال کنید.

از سازگاری پاک‌کننده یا ضدعفونی‌کننده با سطوح یا تجهیزات مورد نظر مطمئن شوید.

دربارۀ نحوه اجرای فرآیند نظافت از سنجش سازگاری استفاده کنید و هر چند وقت، به فرد مسئول نظافت بازخورد بدهید.

کارکنان خود را درخصوصِ اهمیت نظافت و ضدعفونی، ازجمله خطر عوامل بیماری‌زا صرف‌نظر از شرایط همه‌گیری آموزش دهید.

اصول دفعات نظافت محیطی براساس ریسک:

تعیین رویه‌های نظافت محیطی برای مراکز مراقبت از افراد بیمار، ازجمله تعداد دفعات، روش و فرآیند آن باید براساس خطر انتقال عامل بیماری‌زا باشد.

۱. احتمال آلودگی: سطوح و اشیاء شدیداً آلوده، به نظافت محیطیِ بیشتر و کامل‌تری در مقایسه با سطوحی با آلودگی متوسط نیاز دارند. سطوحی با آلودگی متوسط هم نسبت به سطوح و اشیائی با آلودگی کم یا سطوح غیرآلوده، به تعداد دفعات نظافت بیشتر و شدیدتر نیاز دارند.
۲. آسیب‌پذیری بیماران در مقابل عفونت و بیماری: سطوح و اشیاء در مراکز درمانی که بیماران آسیب‌‌پذیر (ازجمله بیمارانی با نقص سیستم ایمنی) در آن‌جا هستند، در مقایسه با بخش‌هایی با تعداد بیماران آسیب‌پذیر کمتر به نظافت محیطی دقیق‌تر و با دفعات بیشتر نیاز دارند.
۳. پتانسیل تماس و قرارگیری در مقابل عوامل بیماری‌زا: سطوحی با میزان تماس بالا (برای مثال: نرده تخت) به نظافت محیطی بیشتر و شدیدتری در مقایسه با سطوحی با میزان تماس کمتر (برای مثال: دیوارها) نیاز دارند.
۴. هر سازمان و تسهیلاتی باید برنامۀ نظافت منحصر به‌فردِ خود را داشته باشد که شامل موارد زیر است:

• تعیین شخص مسئول نظافت
• دفعات نظافت
• جزئیات روند عملیاتی استاندارد (SOP) برای نظافت محیطی سطوح و تجهیزات غیرضروری در هر نوع مرکز مراقبت بیماران

راهبردهای طراحی‌شده برای پیشگیری از شیوع بیماری‌های مرتبط با مراقبت درمانی:

راهبردهای طراحی‌شده برای پیشگیری از شیوع بیماری‌های مرتبط با مراقبت درمانی (HAIs) به دو دسته تقسیم می‌شوند: عمودی و افقی.

راهبردهای عمودی، برنامه‌های بسیار دقیقی است که بر یک عامل بیماری‌زا و یک ارگانیسم تمرکز دارد، درحالی‌ که راهبردهای افقی بر رویکردهای گسترده‌ای تمرکز دارد که سعی بر کاهش همه بیماری‌های ناشی از تمامی عوامل بیماری‌زا دارد و همزمان هدفش کنترل شیوع و گسترش ارگانیسم‌های مختلف است.

راهبردهای افقی شامل بهداشت دست‌ها، کلنی زدایی عمومی، کلنی زدایی گزینشی دستگاه گوارش، نظارت ضد میکروبی و نظافت محیطی می‌شود.

راهبردهای عمودی و افقی کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (IPC) موافقان و مخالفانی دارد. با این‌که راهبردهای افقی به طور کلی محبوب هستند، نوآوری‌های عمودی در شرایط خاصی مفید می‌باشند. انتخاب راهبردهای IPC باید به مرکز کنترل بیماری‌های همه‌گیر محلی اطلاع داده شود.

آموزش و یادگیری
برنامه‌های نظافت محیطی تسهیلات درمانی شامل منابع و تعامل دست‌اندرکاران، ذی‌نفعان و اداره‌های مختلف است. آن‌ها به یک رویکرد استاندارد و چند مدلی همراه با مدیریت و نظارتی قوی نیاز دارند تا به طور مؤثر اجرا شوند.
آموزش کارکنان بخش نظافت بسیار مهم است و باید براساس خط‌مشی و دستورالعمل‌های ملی یا نظافت محیطی تسهیلات باشد. این آموزش باید اجباری، ساختاربندی و هدف‌دار باشد و با سبک درستی ارائه شود و قبل از شروع به کار مستقلانه کارکنان در تسهیلات درمانی انجام شود.

محتوای آموزشی باید حداقل شامل این موارد باشد:

چه زمانی و چگونه شوینده‌ها، مواد ضدعفونی و مایع‌های پاک‌کننده مختلف، به شکل ایمنی آماده و استفاده شوند.

چگونه مواد و تجهیزات پاک‌کننده (ازجمله PPE) باید آماده، استفاده، بازفرآوری و ذخیره و نگهداری شوند.

روش‌های آموزشی مشارکتی، آموزش عملی با ارائه نحوه اجرا.

یادآورهای بصری با استفاده آسان که روش‌های نظافت را نشان می‌دهد.

آشنایی با نقشه کلی تسهیلات و قسمت‌های اصلی آن برای برنامه نظافت

معرفی کلی اصول IPC از جمله:

انتقال عوامل بیماری‌زا (پاتوژن‌ها)

نقش مهم پرسنل نظافت در حفظ ایمنی و سلامت بیماران، کارکنان و ملاقات‌کنندگان

نحوه محافظت کارکنان بخش نظافت از خودشان در مقابل عوامل بیماری‌زا

بررسی دقیق وظایف خاص نظافت محیط که آن‌ها مسئولش هستند، ازجمله بررسی ‌SOPها، چک‌لیست‌ها و سایر کمک‌های شغلی.

ارائه برنامه آموزشی براساس مخاطب موردنظر، بر حسب تحصیلات و سطح سواد.

ارائه محتوای آموزشی مخصوص پرسنل نظافت که مسئول نظافت قسمت‌های خاصی از بخش بیماران هستند، به‌ویژه بخش‌هایی با ریسک بالا مانند بخش‌های مراقبت ویژه، اتاق‌های عمل، و بخش‌ زایشگاه.

نگهداری سوابق آموزشی ازجمله تاریخ‌ها، محتوای آموزشی و نام اساتید و شاگردان

انتخاب اساتید شایسته و مناسب در سطح بخش کاری یا تسهیلات. به طور کلی پرسنل آموزش‌دیده با IPC که در ارائه خط‌مشی نظافت محیطی نقش دارند، به بهترین نحو صلاحیت انجام این کار را داشته‌اند. آن‌ها ممکن است یکی از اعضای IPC فعلی یا کمیته‌های بهداشتی، مدیر برنامه نظافت یا رئیس کادر درمان محلی یا منطقه‌ای باشند.

ارزیابی‌های شایستگی دوره‌ای و دوره‌های بازآموزی را در صورت نیاز اجرا کنید (برای مثال: حداقل به صورت سالانه قبل از معرفی مواد و تجهیزات نظافت محیط جدید).

تمرکزتان بر ارائه دوره‌های بازآموزی بر اساس فواصل تعریف‌شده در طول ارزیابی‌های تطبیقی و فعالیت‌های نظارتی معمول باشد.

در صورت برون‌سپاری خدمات نظافت:

الزامات آموزشی و محتوا باید در قرارداد سطح خدمات ذکر شود.

حتماً و بدون وقفه محتوا و نیازهای آموزشی تکمیلی را مطرح کنید که پرسنل تسهیلات در حوزه قرارداد مشخص کرده‌اند (برای مثال: مدیر برنامه نظافت).

انتهای پیام/