امروزه افراد و اشیاء بیشتر از هر زمان دیگر به یکدیگر وابسته هستند و انتقال اطلاعات و داده‌ها ساده‌تر از همیشه شده است، واقعیت این است که تکنولوژی بیشتر از آنچه تصور کنیم زندگی ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد، در همین راستا نیز اینترنت اشیاء به عنوان یک فناوری نسبتا نوین هنوز راه‌های زیادی برای رفتن دارد!
تصور کنید در یک روز سرد زمستانی در حال بازگشت به خانه هستید اما قبل از اینکه به خانه برسید از طریق تلفن هوشمند خود دمای خانه را در درجه مورد نظر خود تنظیم می‌کنید، قهوه ساز را روشن کرده و تعدادی لامپ را روشن می‌کنید، ممکن است بخواهید به هنگام ورود به خانه موسیقی مورد علاقه تان نیز پخش شود. تا به محض رسیدن در گرمای خانه خود یک لیوان قهوه تازه بخورید. همه این فعالیت‌ها را از راه دور و بدون اینکه حتی به دستگاه مورد نظر دست بزنید انجام داده‌اید. با اتصال سنسورها و استفاده از اپلیکیشن‌های موبایلی شهروندان می‌توانند موقعیت دقیق جای پارک‌های خالی در سراسر شهر را مشاهده کنند و یا حتی از مسیرهای با کمترین و بیشترین ترافیک و… اگاه شوید. و یا تصور کنید که کشاورزان از میزان دقیق رطوبت خاک و مواد معدنی آن اطلاع دقیق داشته و می‌توانند کود سفارشی خود را تعیین کند بدون اینکه حتی نیازی به حضور در محیط باشد. این مثال و صدها نمونه دیگر در محیط‌های صنعتی و خانگی نشان دهنده اهمیت مفهومی نوظهور به نام اینترنت اشیاء Internet of Things (loT) می‌باشد.
اینترنت اشیاء به چه معناست؟
در بیان ساده و کوتاه، IoT به میلیون‌ها میلیون وسیله و ابزاری اشاره دارد که به لطف تراشه‌های الکترونیکی بسیار کوچک به فضای اینترنت وصل شده‌اند. این تعریف می‌تواند هر وسیله‌ای را دربرگیرد. از تلفن همراه، دستگاه‌های قهوه ساز، ماشین لباسشویی، هدفون و لامپ تا بخشی از ماشین آلات و دستگاه‌های صنعتی نظیر موتور یک هواپیما یا مته یک سکوی نفتی و تقریبا هرچیزی که می‌توانید تصور کنید. همچنین درصورتی که یک دکمه روشن و خاموش نیز بر روی وسیله وجود داشته باشد احتمال اینکه آن ابزار جزئی از loT باشد بیشتر می‌شود. در حالی که امروزه تعداد ابزاری که در محدوده loT قرار دارند به 7 بیلیون می‌رسد اما کارشناسان انتظار دارند این عدد به 22 بیلیون در سال 2025 برسد. با افزودن پردازنده‌ها، حسگرها و اعمال برخی ویژگی‌های سخت افزاری، اشیاء به فضای اینترنت وصل شده و بدون دخالت انسان به تبادل، ارسال و یا جمع آوری اطلاعات می‌پردازند.
تاریخچه اینترنت اشیاء
ایده اولیه قرار دادن تراشه و هوشمند نمودن اشیاء در دهه‌های 1980و 1990 آغاز شد اما این ایده نتوانست موفقیتی بدست آورد چرا که تکنولوژی هنوز آنقدرها پیشرفت نکرده بود. تراشه‌ها به قدری بزرگ بودند که قراردهی آنها داخل اشیاء ممکن نبود. کم کم با گسترش تکنولوژی بی‌سیم و به کارگیری اینترنت همین طور پیشرفت‌های صورت گرفته در پردازنده‌ها و تراشه‌ها، مقدمات کافی برای پدید آمدن مفهوم اینترنت اشیاء فراهم شد. شهر دوبلین پایتخت کشور ایرلند به عنوان اولین شهر هوشمندی شناخته می‌شود که از اینترنت اشیاء برای بهبود عملکرد شهری استفاده کرد. سطل زباله‌های هوشمند، سنسورهای سنجش سطح صدا در شهر و استودیوم ورزشی بدون انتشار کربن دی اکسید بخشی از ویژگی‌های این شهر به شمار می‌آید.
برخی دیگر از حوزه‌هایی که اینترنت اشیاء می‌تواند تغییرات گسترده ایجاد کند:
- نظارت بر مراقبت از سالمندان
- سنسورهای خرابی کلاه ایمنی دوچرخه
- راکت تنیس هوشمند
- نویسندگان نوع فای وای
- ردیاب‌های هوشمند دود
- سنسورهای کیفیت هوا
- خاموش کننده‌های هوشمند آتش
- سنسور هشدار سیل
- نظارت و کنترل مصرف انرژی در منزل
- قفل درب هوشمند
- پایش زیرساخت‌های بتنی
- نظارت بر خاک
- تجزیه و تحلیل خرده فروشی
گسترش اینترنت اشیاء تغییر مثبتی یا منفی؟
اینترنت اشیاء امکان برقراری تعداد بی‌شماری از ارتباطات را فراهم می‌آورد و شما می‌توانید با استفاده از آن در هر موقعیت جغرافیایی به هر ابزاری متصل شده و اطلاعات مورد نظر خود را دریافت کنید، پس همه چیز به شکل ساده‌تری قابل اجرا خواهد بود. اما در کنار برخی مزایا همانند هر فناوری دیگر، اینترنت اشیاء نیز با برخی معایب همراه است. از جمله اصلی‌ترین چالش‌های ایجاد شده به واسطه این مفهوم عبارتند از: حریم شخصی، وابستگی کامل به تکنولوژی و کاهش شغل‌های شغلی.
- حریم شخصی همه ما در خطر
اگر تمامی اطلاعات ما در یک پایگاه داده ذخیره شده باشد بدان معناست که علی‌رغم تمامی راهکارهای اتخاذ شده در اپلیکیشن‌ها و فضای وب به منظور حفاظت از اطلاعات شخصی کاربران، همیشه این احتمال وجود دارد که به حریم خصوصی افراد تعدی شده و مرزهای حفاظتی توسط هکرها شکسته شوند. اطلاعاتی که ممکن است با اهداف سودجویانه توسط کمپانی های مختلف مورد استفاده قرار گیرند. حال این سوال مطرح است که چه کسی مسئول کنترل مسائل خصوصی درIoT می‌باشد؟ درواقع جواب واضحی به این سوال وجود ندارد.
- وابستگی تمام به اینترنت
موضوع قابل بررسی دیگر اعتماد بی چون و چرای ما به فناوری است. نسل جدید بشر در چند دهه گذشته همواره دسترسی آسان به اینترنت داشته و تمامی اطلاعات مورد نظر خود را از آن استخراج می‌کند. امروزه افراد از این بستر برای تصمیم گیری‌های مهم زندگی خود استفاده می‌کنند در حالی که همه ما می‌دانیم این اطلاعات و فناوری‌ها آنقدرها هم قابل اعتماد نیستند. درواقع اعتماد بیشتر به معنای افزایش آسیب پذیری می‌باشد.
- افزایش بیکاری
تسلیم شدن کارمندان و کارگران در برابر اتوماسیون یا خودکارسازی از دیگر اشکالات گسترش IoT می‌باشد، هرچه تعداد دستگاه‌های با امکان اتصال به اینترنت افزایش یابد به همان میزان فرصت شغلی افراد و همین طور تعداد افراد تحصیل کرده کم می‌شود. برای مثال کارمند یک انبار را درنظر بگیرید. اگر تمام بخش‌های یک انبار به علاوه تعداد محصولات، وضعیت کالاهای ورودی و خروجی و… همگی با استفاده از سنسورهای تعبیه شده در محیط و هوش مصنوعی بررسی شده و اطلاعات مورد نظر برای کارفرما ارسال گردد، دیگر چه نیازی به یک نیروی انسانی خواهد بود؟
منابع :
- https://www.oracle.com/internet-of-things/what-is-iot/
- https://sites.google.com/a/cortland.edu/the-internet-of-things/disadvantages
- https://www.postscapes.com/internet-of-things-examples/
- https://internetofthingsagenda.techtarget.com/definition/Internet-of-Things-IoT
- https://www.postscapes.com/iot-history/
